سواد سلامت عبارت است از میزان ظرفیت افراد برای کسب، تفسیر و درک اطلاعات اولیهی بهداشتی که در تصمیمگیریهای متناسب، لازم و ضروری است
. سواد سلامت شامل مجموعهای از مهارتهای خواندن، شنیدن، تجزیه و تحلیل و تصمیمگیری و توانایی به کارگیری این مهارتها در موقعیتهای بهداشتی است که لزوما به سالهای تحصیل یا توانایی خواندن عمومی برنمیگردد.
طبق مطالعات مرکز استراتژیهای مراقبت سلامت آمریکا، افراد دارای سواد سلامتی اندک، با احتمال کمتری اطلاعات نوشتاری و گفتاری ارایه شده توسط متخصصان سلامتی را درک و به دستورات داده شده عمل میکنند و هزینههای پزشکی بیشتری را متحمل میشوند؛ وضعیت سلامتی ضعیفتری دارند؛ میزان بستریشدن و استفاده از خدمات اورژانس آنها بیشتر و مراقبت پیشگیرانه کمتری دارند.
نتایج مطالعهای که سطح سواد سلامت را در 5 استان کشور مورد بررسی قرار داده است ، به طور کلی نشان میدهد که سطح سواد سلامت در ایران پایین است.
افراد برای ارتقای سطح سواد سلامت خود نیاز به کسب اطلاعات سلامت دارند. اطلاعات سلامت، اطلاعاتی است در موضوعات پزشکی و سلامت که افراد جهت استفاده خود و یا دیگر اعضای خانوادهشان به آنها نیاز دارند. علاوه بر اطلاعاتی در مورد علایم، تشخیص و درمان بیماریها، این اطلاعات در برگیرندهی اطلاعاتی جهت ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماریها و دسترسی به سیستمهای مراقبت بهداشتی نیز میباشد. از نظر تاریخی، بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که دادن اطلاعات یک فاکتور مهم در کاهش اضطراب و تقویت رضایت در درمان پزشکی است. فراهم ساختن کافی اطلاعات بهداشتی برای عموم به طور قابل ملاحظهای در حال افزایش است و به عنوان یک فاکتور مهم در تقویت افراد به منظور تصمیمگیری در مورد درمان پزشکی خودشان و حفظ سلامتی مطلوب، شناخته شده است.
با حرکت به سمت بیمار محوری در سیستمهای مراقبت سلامت به عنوان بخشی از تلاش همه جانبه برای بهبود کیفیت مراقبت سلامت و کاهش هزینههای آن، افراد باید بیش از گذشته، در تصمیمگیریهای مرتبط با سلامتیشان نقش فعالتری داشته باشند. برای تحقق این نقش، افراد باید با کسب اطلاعات روزآمد و معتبر و رشد سواد سلامت خود، در این مسیر آگاهانهتر گام بردارند.
بدون شک برای بیشتر مردم، منبع اولیه برای کسب اطلاعات سلامت، پزشکان و حرفههای بهداشتی هستند. به دلایل مختلف، مانند محدودیتهای زمانی، فشارهای مشاوره، محیطی که در آن ارتباطات رخ میدهد (کمبود محیط خلوت در یک محیط کلینیکی که یک محیط مناسب برای یک ارتباط خوب نیست)، مهارتهای کم ارتباطی و ... مردم همیشه نمیتوانند اطلاعاتی را که از حرفههای بهداشتی نیاز دارند به دست آورند.
علاوه بر پزشکان منابع اطلاعاتی دیگری نیز در این حوزه وجود دارد که میتوان به رسانههای جمعی از جمله تلویزیون، رادیو، روزنامه، مجله، اینترنت و ... اشاره کرد که اطلاعات بهداشتی ضروری را در اختیار عموم افراد قرار میدهند.
منابع یاد شده در انتقال اطلاعات سلامت به افراد، به ویژه در مواقعی که سلامت و بهداشت عموم جامعه مورد تهدید قرار میگیرید، مثلا در مواجهه با بیماریهای واگیردار، نقش به سزایی را در سالهای اخیر ایفا نمودهاند.
نظرات شما عزیزان:
|