کنیم؟،روشهای موثر بودن تشویق معلم درکلاس،،نقش فعالیتهای پرورشی در ایجاد انگیزه دانش آموزان،

40 پیشنهاد برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان

روشهای ایجاد انگیزه و رغبت دانش آموزان به درس ، کلاس و مدرسه توسط معلم
انگيزه به دو نوع دروني و بيروني قابل تقسيم است.

از انگيزه بيروني مي‌توان به تقويت‌كننده‌هايي چون پول، تائيد، محبت، احترام، نمره ،

در نیاوردم میگی چند تا 20 گرفتی ؟ تمام فکر و ذکر تو هم شده تعریف از یکی یه دونه فرزندت که با 20 های اون پیش فامیلا و زنان همسایه پوز بدی ؟ نکنه تو هم من رو به خاطر 20 دوست داری ؟ یا اینکه فورا" به پدر گزارش می دی میگی : خیلی بچه خوبیه تا حالا 6 تا 20 گرفته و پدر هم واسه اینکه هم دل منو نشکنه و هم با 6 تا 20 پر رو نشم ، میگه خوبه ولی نه ! باید حداقل 12 تا 20 می گرفتی ! من منتظر 20 های بیشتری از تو هستم .
چقدر دوست داشتم من هم واسه خودم کسی بودم ، خوبی هایی داشتم که به خاطر اون میشدم "بچه خوب" نه فقط با نمره 20 . بعضی وقت فکر میکنم من هم شدم عین یه کیسه زباله !که هر روز 2 تا 3 پیمانه از چند تا درس توسط معلم در من فرو ریخته میشه ! و شب یکی دوتا پیمانه توسط والدین ! راستش رو بخوای من که از کتابهای سال قبل که معدل 20 رو واسش چسبونده بودم ، الان 10 هم به زور نمی گیرم ، شاید اون موقع این درسها توی همین کیسه زباله که گفتم ریخته شده و بود آرام آرام همش رفت پی کارش ! سال بعد همینجوری میشه برای حفظیات من از سال بعد !
خوابهای سیاه و سفید 20 و 19 دفتر نمره همیشه عذابم میده ! توی روز دست بردارم نیست بلکه شبها به صورت کابوس میاد سراغم ، نکنه معلم عزیزم وقتی 18 شدم پیش اون همه شوالیه من رو سرزنش کنه ؟! نکنه دفتر پاکنویس رو فراموش کنم ، اون وقت یه نمره تک توی دفتر نمره واسم بزاره ؟ آبروم میره .
بیخیال ، پس چرا کسی تو مدرسه بم نمیگه با ترسم چکار کنم ؟ راستش فقط خودم میدونم که ترسو ترین دانش آموز مدرسه منم و این یه ذره هم که تحویلم میگیرن فقط به خاطر 20 والا خودم کسی نیستم ! خیلی از افراد ترسو بدم میاد ! اصلا تازه فهمیدم یکی از چیزایی که توی مدرسه باید یاد بگیری اینه که : ترسو باشی ، روی حرف کسی حق نداری حرف بزنی ! تو هنوز خمیر و خام هستی اصلا به حساب نمیای ! تو فقط حکم یه ضبط صوت رو داری به درد لای جرز هم نمیخوری ! راستی مادر ! من کی باید یه آدم بشم ؟! ... آخ یادم رفت چون همه بم گفتن اگه هر سال معدلت 20 بشه آروم آروم ازت راضی میشیم ، شاید یه کم هم آدم شدی !
راستی یادم نره مادر ! ، صبح یه کم زودتر من رو از خواب ناز بلند کن ( باید بلند شم چشام کور ) - فردا صبح من همراه 7 نفر دیگر از دانش اموزان بازجویی و بازخواست دارم (وقتی 7 نفری با فراخوانی معلم ، پای تخته می ایستیم ، یاد فیلم های جنایی می افتم که در مقابل تعدادی از آدما با حالت جدیدت بیش از پیش معلم ، باید پاسخگوی سوالات باشم ، اگر نفر اول بلد نباشه بعد نوبت دومیه ، بعد سومیه و اگر هر 8 نفر بلد نباشن ، از هر نفر 5 نمره از 20 کسر خواهد شد ! ) اونم کجا درست پای تخته سبز رنگ ، مقابل نیشخند های شاگردان با دست و پایی لرزان برای سین جین شدن اونم "عین کتاب ، نه کم نه زیاد" فقط کلمه اجازه ، اجازه رو می تونیم هر چند بار آمیخته با پاسخ ها به معلم تحویل بدیم ! اینم یک عادته زشته ولی برای اینکه عین نوشته های کتاب رو به خاطر بیارم باید هر 15 ثانیه یکبار بگم : آقا اجازه ! آقا اجازه! اجازه آقا !اجازه!
من نمی دونم پای تخته از من چی می خوان که هر روز باید برم اونجا یه کم دست و پام بلرزه ؟ من نمی دونم باید حواسم به زیب (یا زیپ) شلوارم باشه که نکنه فراموش کرده باشم ... یا حواسم به کمر بندم باشه که از زیر کاپشن بیرون نزده باشه ، یا به شکلک در آوردن و نیشخند دانش آموزان ردیف آخر کلاس ، که منتظر قربانی شدن من هستند ، یا حواسم به خودکار معلم باشه که هی پشت سر هم روی میز میزنه و صدای تیک تاک ساعت یا تولپ تولوپ قلب میده ، که : " زود باش جواب بده وقت نداریم و الا 5 نمره از دست می دی " .
واسه من همیشه سواله که اگر امتحانهای ماه مجازات و اعدام ( خرداد ماه) ، روی برگه انجام میشه چرا باید من توی کلاس هر روز برم پایین ؟! و با پرت پرت کردن درس رو پاسخ بدم ؟ به قول معلم عزیزم ، اگر هر هفته چند تا نمره نداشته باشیم اون وقت والدین به ما اعتراض می کنند می گن چرا از بچه ما درس نپرسیدی ، چرا "پایه "بچه های ما رو ضعیف گردین !؟ بیچاره خودم ، کاش معلم و پدر و مادرم خبر داشتن که من همیشه 20 میگیرم ولی پایه هم ندارم که حتی ضعیف بشه ! اونقدر پای تخته این " پا" لرزیده که رمقی براش باقی نمونده است !
راستی مادر ! نمی شد آدم نره مدرسه همون توی خونه بشنیه و درس بخونه و به جای 20 ، زندگی بدون مجازات هر روزه و آرامش رو یاد بگیره؟واز تقويت‌كننده‌هاي دروني مي‌توان به رضايت خاطر و احساس خوب از يادگيري اشاره كرد.
آنچه كه بيشتر موجب رفتار خود‌جوش مي‌شود، انگيزه دروني است. هدف عمده فعاليت‌هاي پرورشي معلم يا مربي اين است كه دانش‌آموز به تدريج از انگيزه‌هاي بيروني به سمت انگيزه‌هاي دروني هدايت شود.
تفاوت اساسي افراد داراي انگيزه دروني با افراد داراي انگيزه بيروني اين است كه افراد با انگيزه دروني احساس كفايت بيشتري در خود دارند و كمتر به ديگران اجازه مي‌دهند كه محرك رفتارشان شوند. اين گروه از دانش‌آموزان، خود تعيين كننده رفتارها هستند و به خاطر كفايتي كه در خود احساس مي‌كنند، باور دارند كه مي‌توانند با رفتارشان بر محيط خود تأثير بگذارند.
اين گروه از دانش آموزان با انگيزه درون‌گرا، تصورشان اين است كه موفقيت و عدم موفقيت در تحصيل به خاطر نحوه رفتار صحيح يا غلط خودشان است.
اما برخلاف آنها، دانش‌آموزان باانگيزه برون‌گرا، احساس بي‌كفايتي يا كفايت كم داشته و همواره تصور مي‌كنند كه موفقيت آنها تحت تأثير عوامل محيطي نظير:
معلم و سوالات سخت است. اين گروه از دانش‌آموزان حتي اگر درس بخوانند، باز هم موفقيت چنداني نخواهند داشت. چرا كه اندك تلاش آنها به خاطر همان انگيزه‌هاي بيروني، همچون فرار از تنبيه يا كسب خواسته معلم است. اينان در صورت كسب موفقيت اندك هم آن را به شانس و تصادف نسبت مي‌دهند و نه به تلاش و استعداد خود.
اين دانش‌آموزان حتي اگر نيم‌نگاهي به موفقيت داشته باشند، آنقدر آن را صعب‌الوصول مي‌دانند كه دست به عمل نمي‌زنند، در نتيجه هرگز طعم موفقيت را نخواهند چشيد.
در حقيقت گام اول در برخورد با اين افراد چشاندن طعم موفقيت به آنها و درهم شكستن تصور منفي آنها در مورد دستيابي به موفقيت است. در اين صورت است كه «موفقيت»، «موفقيت» مي‌آورد.
از آنجايي كه انسان آمادگي دارد تا فعاليت‌ها و تصوراتش را تعميم دهد، موفقيت در يك درس منجر به موفقيت در دروس ديگر مي‌شود و اين موضوع در مورد دروس اصلي هر رشته مهم‌تر است.
درواقع، ضعف درسي در اين دروس منجر به بي‌علاقگي به تحصيل و گاهي حتي ترك تحصيل مي‌شود و البته عكس آن هم صادق است. به همين علت به معلمان دروس اصلي هر رشته توصيه مي‌شود، شرايط آموزشي و امتحاني را مطلوب نمايند و با ارزشيابي‌هاي مناسب فضاي كلاس را لذت‌بخش كنند.
به طوركلي به‌منظور افزايش انگيزه دانش‌آموزان و سوق دادن آنها به سمت دروني شدن انگيزه‌ها راهكارهاي زير توصيه مي‌شود:
1 - سعي كنيم اولويت تجربه‌هاي دانش‌آموزان براي آنها جالب باشد، احساس موفقيت اوليه اعتماد به نفس آنها را افزايش مي‌دهد. اين موضوع در مسابقات ورزشي نيز مشهود است.
2 - براي موفقيت دانش‌آموزان پاداش در نظر بگيريم. منتظر نباشيم تا افت تحصيلي اتفاق افتد و سپس موفقيت را تحسين كنيم.
3 - با احترام گذاشتن به تفاوت‌هاي فردي دانش‌آموزان، هرگز آنها را با يكديگر مقايسه نكنيم.
4 - دانش‌آموزان را در كلاس كمتر درگير مسائل عاطفي منفي نمائيم و نسبت به حساسيت‌هاي عاطفي آنان آشنا و در كاهش آن كوشا باشيم. سخت‌گيري و انضباط شديد، تبعيض، بيان قضاوت‌هاي منفي و خبرهاي ناخوشايند از جمله عواملي است كه موجب درگيري ذهني و كاهش علاقه به يادگيري مي‌شود.
5 - بلافاصله پس از آزمون يا پرسش كلاسي، دانش‌آموزان را از نتيجه كار آگاه كنيد.
6 - براي اينكه دانش‌آموز بداند، در طول تدريس به‌دنبال آموختن به چيزي باشد، بيان اهداف آموزشي مورد انتظار از او را در ابتداي درس فراموش نكنيم.
7 - چگونگي يادگيري و نحوه انجام كار براي دانش‌آموز مشخص شود.
8 - به‌منظور افزايش حس كفايت در دانش‌آموز از او بخواهيم مطالب ياد گرفته شده را به دوستان يا كلاس آموزش دهد.
9 - در مورد مشكلات درسي دانش‌آموز و ريشه‌يابي آن، با او تبادل نظر و گفت‌وگو كنيم.
10 - تشويق كلامي در كلاس، به صورت انفرادي بسيار حائز اهميت است.
11 - مطالب درسي را به ترتيب از ساده به دشوار مطرح كنيم.
12 - از بروز رقابت ناسالم در بين دانش‌آموزان پيشگيري شود.
13 - در فرآيند آموزش متكلم وحده نباشيم و يادگيرندگان را در يادگيري مشاركت دهيم.
14 - علاقه به دانش‌آموزان و تعلق خاطر و اهميت دادن به يكايك آنها، سطح انگيزه‌ها را افزايش مي‌دهد.
15 - آموزش را با «تهديد» پيش نبريم.
16 - براي دانش‌آموزان با انگيزه، خوراك علمي كافي داشته باشيم.
17 - با محول كردن مسئوليت به دانش‌آموزان كم توجه، آنان را به رفتارهاي مثبت هدايت و علل كم‌توجهي در آنها را بررسي كنيد.
18 - شيوه‌هاي تدريس را از سنتي به شيوه‌هاي روز تغيير داده و با استفاده از تكنولوژي آموزشي، حواس پنجگانه دانش‌آموزان را به كار گيريم.
19 - ميان درس كلاس و مسائل زندگي كه به وسيله همان درس قابل حل است، ارتباط برقرار كنيم.
20 - تدريس را با طرح مطالب و پرسش‌هاي جالب توجه آغاز كرده و با تحريك حس كنجكاوي، دانش‌آموزان را برانگيخته‌تر سازيم.
21 - به وضعيت جسماني دانش‌آموزان توجه كرده و علل جسمي بي‌توجهي و كاهش انگيزه آنان را بيابيم.
22 - محيط كلاس را با طراحي زيبا و مناسب، جذاب سازيم تا مانع بروز كسالت روحي شويم.
23 - با فرهنگ و تاريخچه زندگي افراد مدرسه يا محله‌اي كه در آن تدريس مي‌كنيم، آشنا شده و در طول تدريس از مثال‌هاي آشنا استفاده كنيم.
24 - به منظور اطلاع از نتيجه فعاليت درسي دانش‌آموزان و ارائه بازخورد به موقع و مناسب، تكاليف آنان را بلافاصله در جلسه بعدي ملاحظه و با رفع اشكالات، جنبه‌هاي مثبت را تشويق كنيد.
25 - در گرفتن آزمون و امتحان به قول خود عمل كنيم.
26 - زمان يادگيري بايد در حد توان دانش‌آموز باشد. براي تجديد قوا و انگيزه در ميان كلاس از وقت تفريح و استراحت غافل نشويم.
27 - دانش‌آموز را از ميزان پيشرفت خود آگاه سازيم تا بداند براي رسيدن به هدف چه گام‌هاي ديگري بردارد.
28 - به لحاظ اخلاقي و ايجاد انگيزه، هميشه خوش‌اخلاق و خوش‌رو باشيم.
29 - به منظور افزايش حس كفايت و مشاركت در ارائه دروس از نظرات دانش‌آموزان استفاده كنيم.
30 - مطمئن باشيم كه توجه دانش‌آموزان براي شروع تدريس آماده است.
31 - تمام مطالب دشوار را يكجا و در يك جلسه آموزش ندهيم.
32 - به خاطر داشته باشيم، توجه افراطي به دانش‌آموزان (قوي يا ضعيف) موجب متشنج شدن فضاي كلاس مي‌شود.
33 - دانش‌آموزان را به گروه‌هاي «خوب»، «بد» و «ضعيف» تقسيم‌بندي نكنيم.
34 - از ورود به موضوعات حاشيه‌اي كه منجر به انحراف توجه كلاس مي‌شود، بپرهيزيم.
35 - با ايجاد جلسات بحث و تحليل به دانش آموزان فرصت تفكر و اظهار نظر بدهيم.
36 - هرگز دانش‌آموزان را مجبور به انجام فعاليت‌هاي تحقيركننده نظير «جريمه» نكنيم.
37 - به افراد درون‌گرا، كمرو، مضطرب كه تمايلي به ابراز وجود ندارند، توجه كرده و با تقويت رفتارهاي مثبت، آنها را به مشاركت در بحث‌هاي كلاسي و كارهاي گروهي تشويق كنيم.
38 - در روش‌هاي تدريس، كنفرانس و سمينار را مد نظر قرار دهيم.
39 - تأكيد بر نمره، اضطراب دانش‌آموزان را افزايش مي‌دهد و مانع از توجه كامل به موضوع درس مي‌شود. اين دانش‌آموزان با وجود تلاش زياد از نمرات پاييني برخوردارند و به تدريج رابطه ميان تلاش و نتيجه را ناديده مي گيرند كه در نهايت منجر به از دست رفتن انگيزه خواهد شد.
40 - گاهي از تجربه‌هاي دوران تحصيل و شكست‌ها و موفقيت‌هاي خود براي دانش‌آموزان صحبت كنيد

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: